Legenda
Jedna z legend mówi, że Pan Bóg mimo stworzenia pięknego świata nie był szczęśliwy. Postanowił ulepić ludzi z gliny i ich ożywić. Jeden z nich był uparty, chciał okrycia i pytał z pretensją a Kaszuba? Pan Bóg zniecierpliwiony podarował szubę i stąd nazwa Kaszuby. Na wizerunek Helu składa się także własny język, który jest językiem należącym do słowiańskiej grupy językowej.
Legenda o "Zatopionym mieście Helu"
Hel stanowił przed laty miasto portowe. Kupcy ze Wschodu i Południa kupowali bursztyn, zaś rybacy łowili węgorze i łososie. Lud helski był pobożny i pracowity. W mieście nie było złodziei ani biednych. Każde drzwi w domu helskim pozostawały otwarte, zaś skarby czy pieniądze nie były ukrywane. Tak panowałoby do dzisiaj gdyby Helanie nie stali się pyszni i równie leniwi. Z powodu dostatku postanowili wynająć najemnych pracowników, a sami odpoczywać. W winiarniach i tawernach urządzano tańce, grano w karty. Helanie stali się chciwi, zazdrośni i rozpustni. Kapitanowie obcych statków omijali miejsce gdzie panowała rozpusta i nad którym wisiało widmo zagłady. W pierwszy dzień Zielonych Świątek nad miastem pojawiły się ciemne chmury i dzień stał się nocą. Zaczęły dzwonić dzwony miejscowych kościołów. Od strony północy słyszano przeraźliwe wycie przypominające śmiech szatanów. Następnie zerwał się gwałtowny wiatr, pojawiły się błyskawice i grzmoty rozdzierające niebo, wysokie fale morskie zalały całe miasto. Potem zatrzęsła się ziemia i miasto zostało przez nią wchłonięte. Teraz w momencie silnych burz wrażliwi rybacy słyszą w szumie morskich fal wydobywający się z dna Bałtyku jęk dzwonów kościelnych zatopionego miasta.
Zdecydowanie do najsłynniejszych oraz
największych miejscowości Mierzei Helskiej należy Hel znajdujący się na krańcu
Mierzei. W dokumencie z 1198 roku stanowiącym jedno ze źródeł wiedzy o Helu,
dotyczącym handlu śledziami pojawia się nazwa Gallen, która jest utożsamiana z
Helem. Najprawdopodobniej dawni mieszkańcy Helu trudnili się korsarstwem. Hel
ma bardzo bogatą, bo sięgającą aż czasów średniowiecza historię. Miasteczko
należy do najstarszych miejscowości Pomorza. Prawa miejskie, które w 1378 roku
potwierdzili Krzyżacy miasteczko otrzymało przypuszczalnie w 1266 roku z rąk
Świętopełka II. Ówczesny Hel znajdował się około 2 km na zachód od obecnego
miasta.
Mieszkańcy trudnili
się handlem śledziami w związku, z czym konkurowali z gdańskim mieszczaństwem.
Należy dodać, że rybacy zamieszkiwali tereny poza grodem, znajdujące się przy
samym cyplu. Z biegiem czasu tamten obszar został nazwany Nowym Helem i
konkurował ze „starym grodem”. Problemy związane z handlem śledziami, a także
opłaty fiskalne, które nałożył Gdańsk (po 1454 roku Gdańsk uzyskał
zwierzchnictwo nad Starym Helem), doprowadziły do upadku Helu. W 1526 roku Hel
został przekazany przez króla Zygmunta I Starego radzie miasta Gdańska. To
ostatecznie potwierdziło upadek Helu, będącego jeszcze do niedawna ośrodkiem
handlowym. Helanie w połowie XVI wieku przeszli na protestantyzm (luteranizm)
oraz stopniowo zaczęli ulegać całkowitej germanizacji.
W 1872 roku Hel
utracił prawa miejskie (administracja pruska utworzyła gminę wiejską), które
zostały przywrócone 30 czerwca 1963 roku. Miasteczku w 1896 roku nadano status
kąpieliska bałtyckiego zaś w 1936 Hel staje się wojskowym „Rejonem Umocnionym”.
Należy dodać, że Hel stanowił ostatni niepodległy skrawek terytorium
Rzeczypospolitej broniony do 2 października 1939 roku. Marynarze i żołnierze
pod dowództwem Steyera i Unruga wsławili się niezwykłą obroną miasta.
Po
drodze na cypel warto zatrzymać się i obejrzeć trzy zachowane stanowiska
baterii nadmorskiej im. Heliodora Laskowskiego, które we wrześniu raziły ogniem
wroga.
Gryf - Herb Kaszub
Kaszuby Północne do których należy Półwysep Helski, zajmują kraniec Polski przylegający do Zatoki Puckiej oraz Morza Bałtyckiego.Herb przedstawia mityczne zwierzę, pół lwa oraz pół drapieżnego ptaka. Ma głowę orła, dziób, skrzydła, szpony, łapy natomiast tułów i ogon lwa.
Poczta w Helu (ok. 1905 r.)
Hel - port rybacki (lata
przedwojenne)
Hel - Morze Bałtyckie
Hel - kościół ewangelicki
obecne Muzeum Rybołówstwa